Đường Bát

Đường có màu vàng nâu, được người thợ đổ vào bát nên được gọi là đường bát. Đường bát là đặc sản có từ lâu đời tại Quảng Nam, được làm nhiều vào các dịp lễ tết. Trước kia đường bát được làm rất nhiều ở Quảng Nam, nhưng hiện tại nghề này ngày dần bị mai một.

Để làm đường, người thợ ép mía lấy nước, nước mía được lọc bỏ cặn bã trước khi đưa lên nấu. Trước kia dùng sức người, sức trâu bò để ép mía, nay sử dụng máy ép nên đỡ vất vả hơn.

Nước mia sau khi ép và lọc bỏ cặn bã sẽ được cho vào nồi gang đun sôi. Người thợ cho thêm một ít vôi ăn trầu đã hoà nước theo tỉ lệ nhất định để khử chất chua của mía.

Sau 1 giờ nấu liên tục tới khi nước mía sôi và đặc quánh lại, người thọ thử thành phẩm nếu đường đã đạt thì tắt bếp.

Đường sau khi nấu sẽ được cho vào thùng gỗ mít, dùng chày gỗ đánh đều để đổ vào bát khi còn nóng.

Đường được đổ vào từng bát, để không bị dính, mỗi chiếc bát trước đó phải được quét một lớp dầu ăn, trước kia thường dúng bát đất nhưng nay chuyển qua bát nhôm sẽ bền hơn.

Đường được rót vào bát làm 2 lần. Lần đầu rót đầy bát thì dừng lại để nguội, lần thứ 2 rót một vành tròn phía trên giúp bát đường đẹp hơn.

Sau khi nguội, đường được gỡ ra khỏi bát và cho vào rơm để giữ ấm, trước khi bán cho người dùng đường thường được người thợ dùng rơm buộc 2 bát với nhau thành một cặp.

Đường bát thường được dùng làm bánh ít lá gai, nấu chè, nấu xôi,...