Đặc sản Cao Bằng, Nằm trên đường biên giới Việt – Trung, nổi tiếng với thác Bản Giốc hùng vĩ – thác tự nhiên lớn nhất Đông Nam Á, Cao Bằng là một tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam. Nơi đây có núi non, sông ngòi cùng nhiều di tích lịch sử như Pác Bó, suối Lê nin… và những nét văn hóa đa dạng của các dân tộc như một điểm nhấn đặc biệt giúp Cao Bằng trở thành một trong những khu du lịch hấp dẫn du khách. Điều kiện tự nhiên thuận lợi, thiên nhiên ưu ái ban tặng nhiều của ngon vật lạ vùng đất với nhiều đặc sản núi rừng giàu dinh dưỡng và nhiều loại thủy sản đa dạng đã tạo nên lợi thế để người dân nơi đây phát triển văn hóa ẩm thực Cao Bằng.
Lạp sườn hun khói là món ăn truyền thống lâu đời, đặc sản của người Cao Bằng được nhiều người yêu thích. Để làm nên món lạp sườn cần trải qua nhiều công đoạn chế biến. Lạp sườn của người Cao Bằng được làm từ thịt săn tẩm ướp gia vị, mật ong và thêm ít rượu trắng, chút gừng và ít quả mắc mật khô xay nhỏ. Đặc biệt, được hong khô trên khói bếp nhiều ngày nên lạp sườn ở đây rất dai và chắc thịt, thơm ngon. Hương vị lạp sườn Cao Bằng mang hương vị đậm đà của gia vị, mùi thơm của lá mắc mật không nơi nào có được. Có thể chế biến lạp sườn bằng cách rán vàng đều, nướng trên than hoa rồi thái vát chéo thành lát mỏng chấm tương ớt, ăn kèm với rau sống. Hoặc dùng lạp sườn như món mặn trong bữa cơm hàng ngày.
Hạt dẻ Trùng Khánh là một là một đặc sản Cao Bằng mang một hương vị rất riêng của núi rừng Tây Bắc mà không ở nơi đâu có được, đây được ví như một thức quà quê đậ đà thu hút cả người già lẫn trẻ nhỏ. Hạt dẻ Trùng Khánh thường có nhiều vào mùa thu, khoảng tháng 9, tháng 10 âm lịch hàng năm vì lúc này thời tiết mát mẻ, không quá nóng hay lạnh thích hợp để hạt dẻ chín rụng. Hạt dẻ Trùng Khánh to bằng ngón chân cái, vỏ lụa rất mỏng, hạt màu vàng sẫm, bùi và thơm ngậy đặc biệt.
Bánh khảo là đặc sản Cao Bằng ăn một lần nhớ mãi bởi độ thơm ngon thanh nhã. Món bánh này thường được làm vào dịp tết và người Tày thường làm món bánh này để thiết đãi khách quý đến nhà chơi tết. Mặc dù nguyên liệu làm ra bánh khảo khá đơn giản, chỉ là bột gạo nếp ngon, đường trắng, vừng, lạc và mỡ lợn nhưng người dân tộc Tày phải làm qua rất nhiều các công đoạn khác nhau vô cùng công phu như chọn gạo nếp, rang gạo hay xay gạo bằng cối đá... Bánh sau khi đóng khuôn xong sẽ được cắt thành từng phong nhỏ, gói lại thật khéo bằng một lớp giấy đủ màu xanh, đỏ, tím, vàng.
Bánh chè Lam là loại bánh cổ truyền của người dân Cao Bằng. Nguyên liệu để làm nên món ăn đặc sản Cao Bằng làm quà này cũng giống như các vùng miền khác đó là bột gạo nếp, lạc rang và mạch nha cộng thêm gừng. Tuy nhiên cách lựa chọn nguyên liệu và quy trình làm bánh có phần khác. Chính điều này đã tạo nên sự khác biệt rất lớn cho món bánh chè lam nơi đây. Khi ăn, người ta sẽ cắt bánh ra thành các miếng nhỏ để vừa cầm tay ăn cho tiện. Bánh chè lam nơi đây có hương vị dịu nhẹ và ăn rất mềm nên món bánh này rất hợp khẩu vị của nhiều người.
Giống như hầu hết các tỉnh miền núi phía Bắc khác, măng khô là một loại đặc sản không thể thiếu. Vào mùa hè, người dân sẽ lấy măng củ về bóc vỏ. Sau đó, làm sạch và chẻ đôi ra. Sau đó đem luộc chín. Sau khi luộc xong thì mang ra phơi nắng đến khi miếng măng có màu vàng và khô lại. Măng khô Cao Bằng được rất nhiều người chọn mua để mang về làm quà.
Từ lâu, người ta đã ví Nguyên Bình (Cao Bằng) là “đất miến”. Với sự khéo léo và kinh nghiệm của những người dân nơi đây đã tạo nên những sợi miến bóng đẹp, giòn, dai, có hương thơm đặc trưng của bột dong mà không hề sử dụng bất kỳ loại hóa chất nào.
Miến dong Bình Nguyên, Cao Bằng nổi tiếng bởi từng sợi miến được làm hoàn toàn từ củ dong đỏ (dong riềng) trồng trên các sườn núi cao, mang hương vị đậm đà do phát triển trên địa hình đồi núi khắc nghiệt. Sợi miến dai, gòn chứ không mềm nhũn như nhiều nơi khác. Miến có sợi màu xám nhạt và trong, nhìn rõ được những hạt bọt li ti. Sợi miến hơn sần sần chứ không nhẵn, sợi hơi to. Loại miến này có thể dùng để thay thế cơm trong bữa ăn và nấu cùng các nguyên liệu khác như rau củ, thịt gà, thịt lợn để thành một món ăn ngon.
Tham khảo: Bún gạo khô sợi vàng, bún gạo khô sợi trắng.
Không chỉ được biết đến là một thức uống quen thuộc của người dân Cao Bằng mà chè đắng còn là một đặc sản đặc trưng giành tặng bạn bè và người thân. Chè đắng được làm từ lá của cây đắng sau đó đem sấy khô. Chè đắng khi uống ban đầu bạn sẽ thấy có vị đắng nhẹ thế nhưng càng về sau lại cảm nhận được vị ngọt ở cổ họng. Chè đắng Cao Bằng còn sở hữu cho mình những lợi ích đối với sức khỏe như phòng chống ung thư, xua tan mệt mỏi, căng thẳng, giúp điều trị huyết áp, sỏi thận và hỗ trợ giảm cân hiệu quả. Nghe là thấy thích rồi đúng không nào!
Bên cạnh chè đắng thì chè dây Cao Bằng cũng được xem là một đặc sản nổi tiếng ở vùng đất này. Ngoài tác dụng chữa đau dạ dày, viêm loét dạ dày, chè dây còn giúp giải độc cho cơ thể, mát gan và giúp ăn ngon miệng hơn.
Đây là món ăn cực kì dân dã của người dân Cao Bằng nhưng lại là món ăn đặc sản vô cùng mới lạ đối với các du khách. Trám đen có cùi dày, mùi thơm đặc trưng có vị bùi bùi rất lạ miệng.
Gạo nếp cẩm cũng là thứ sản vật thường được nhiều người tìm mua. Ở Cao Bằng thì gạo nếp cẩm Yên Thổ ở Bảo Lâm là loại gạo nếp cẩm trứ danh ở vùng đất này. Gạo nếp cẩm cũng là đặc sản Cao Bằng làm quà thích hợp dành cho người thân, bạn bè, đặc biệt là vào các dịp đặc biệt như lễ, tết, đám giỗ… Có nhiều cách thưởng thức gạo nếp cẩm như làm rượu, nấu xôi, chè… đều sẽ cho ra mùi vị khác nhau.
